Berat Gecesi, Şaban ayının 15. gecesidir .
Tefsirlerde Kur’an-ı kerimin, Levh-il-mahfuza bu gece indirildiği bildirilmektedir.
Âyet-i kerimede mealen buyuruluyor ki:
(Apaçık olan Kitab’a andolsun ki, biz onu [Kur’anı] mübarek bir gecede indirdik.
Elbette biz insanları uyarmaktayız.) [Duhan 2,3]
Her sene, Şaban ayının on beşinci Berat gecesinde,
o senede olacak şeyler, ameller, ömürler,
ölüm sebepleri, yükselmeler, alçalmalar,
yani her şey Levh-i mahfuzda yazılır.
Resulullah efendimiz, bu gece, çok ibadet, çok dua ederdi.
Şaban ayında niçin çok oruç tuttuğu sorulduğu zaman Resulullah efendimiz buyurdu ki:
(Şaban öyle faziletli bir aydır ki,
insanlar bundan gâfildir.
Bu ayda ameller, âlemlerin Rabbine arz edilir.
Ben de amelimin oruçluyken arz edilmesini isterim.) [Nesaî]
I
BERAT GECESİ
Allahü telâya hamd olsun!
Peygamberlerin en üstününe ve Onun temiz
Âline ve Ona Eshâb olmakla şereflenmişlerin
Hepsine selâmlar ve
Hayırlı dualar olsun!
“O apaçık kitaba and olsun ki,
Biz onu gerçekten mübarek bir gecede indirdik.
Çünkü biz onunla insanları uyarmaktayız.
Bütün hikmetli işler o gecede tefrik olunur.”*
ibni Abbas’tan rivayet edildiğine göre,
Hikmetli işlerin birbirinden ayırt edilmesi
Şu şekilde cereyan etmektedir
Bu seneden gelecek seneye kadar
Meydana gelecek olayların hepsi
Ayrı, ayrı melekler tarafından defterlere yazılır.
Rızıklar, eceller, zenginlik, fakirlik,
Ölümler, doğumlar hep bu esnada kaydedilir.
O yılki hacıların sayısı bile bu devrede takdir olunur.
Herkesin ve her-şeyin o sene içindeki mukadderatı kaydedilir.
Tefsirlerde bu gece ile ilgili olarak şu şekilde izahlar yer almaktadır:
Vergi ödendiği zaman nasıl ki vergi borçlusuna
Borcundan kurtulduğunu gösteren bir belge veriliyorsa,
Allah Azze ve Celle de Berat Gecesinde
Mümin kullarına berat yazar.
“ “Rahmet Gecesi.”
Beri olmak, aklanmak, temiz ve suçsuz çıkmak demektir.
“Beraat” iki şey arasında ilişki olmaması,
Kişinin bir yükümlülükten kurtulması
Veya yükümlülüğünün bulunmaması anlamına gelmektedir
Müminlerin bu gece günah yüklerinden
Kurtulup İlâhî bağışa ermeleri umulduğu içinde
Berat Gecesi denmiştir.
Gamzelerine saplanan hüzün okları çıkıyor birer, birer
İlkbahar çiçekleri açıyor demet, demet bu gece
Bir kısım âlimlerin, kıblenin Kudüs’teki
Mescidi-i Aksâ’dan Mekke’deki Kâbe istikametine
Çevrilmesinin Hicretin ikinci yılında
Berat Gecesinde gerçekleştiğini
Kabul etmeleri de geceye ayrı bir önem kazandırmaktadır.3
Berat Gecesinin beş ayrı özelliği vardır.
Bütün hikmetli işlerin ayırımına başlanması.
Bu gecede yapılacak ibadetlerin diğer
Vakitlere nispetle kat, kat sevaplı olması.
İlâhi rahmetin bütün âlemi kuşatması.
Allah’ın af ve bağışlamasının coşması.
Bunun için kul, zevkinden geçmedikçe
Nefsinden ve arzularında, ihtiraslarından ve nefsini
Kendini yere vurmadıkça ve işi buraya vardırmadıkça,
Mevlâsının yüksekliğinden bir şey anlayamaz
Gökte melekler kıskanır böyle imana
Bulutlar kıskanır ağlar aylarca
Ulaşır cennete muştu ile bu imanlı Salih ameller
Yağmur, yağmur damlar imanı cennetten yeryüzüne
O Servere candan ve gönülden
sallallahü aleyhi ve selem bağlılıkları oldukları içindir.
Onun Rabbi kâinatı Merhameti ile yaratan
Yani terbiye edicisi, yetiştiricisi olan isim,
O Serverın Aleyhissalâtü vesselâmın
Rabbi olan isme yakın olduğu için,
Sevilmişlerden olmuşturlar müminler
Bu gecenin Lütfiliye sabır ile Salih ameller ile
Bunun için bu saadete kavuşacaktır İNŞALLAH
İmanı ve amelleri ile müminler
Her şeyin doğrusunu Allahü Teâlâ bilir
Herkes, sonunda Onun huzuruna çıkacaktır
Haklıyı meydana çıkaran Allahü teâlâdır
Doğru yolu gösteren, doğru yola kavuşturan Odur.
Peygamberimize tam bir şefaat yetkisinin verilmiş olması.
Bir rivayette bildirildiğine göre Resulullah Aleyhissalâtü Vesselam
Şaban’ın on üçüncü gecesi ümmeti
Hakkında şefaat niyaz etti, üçte biri verildi.
On dördüncü gecesi niyaz etti üçte ikisi verildi.
On beşinci gecesi niyaz etti, hepsi verildi.
Ancak Allah’tan devenin kaçması gibi kaçanlar başka…
Zemzem kuyusunun bu gecede açık bir şekilde
Coşup çoğalması da bu manaları
kuvvetlendiren kutsal bir işaret olarak yorumlanmaktadır.4
Peygamber Efendimiz bir hadis-i şeriflerinde
Berat Gecesinin feyiz ve bereketini çeşitli şekillerde nazara vermektedir.
Şaban’ın 15. gecesi geldiğinde geceyi uyanık ibadetle,
Gündüzü de oruçlu olarak geçirin.
O gece güneş battıktan sonra Allah rahmetiyle
Dünya semasına tecelli eder ve şöyle seslenir:
İstiğfar eden yok mu, affedeyim ve bağışlayayım.
Rızık isteyen yok mu, hemen rızık vereyim.
Başına bir musibet gelen yok mu, hemen sağlık ve afiyet vereyim.
Böylece tan yerinin ağarmasına kadar bu şekilde devam eder. 5
Çünkü o gece İlâhi rahmet coşmuştur.
Berat Gecesi beşer mukadderatının programı çizilirken insanlara
Verilen eşsiz bir fırsattır.
Bu fırsatı değerlendirip günahlarını affettirebilen,
Gönlünden geçirdiklerini bütün samimiyetiyle
Cenabı-ı Hakka iletip isteklerini Ondan talep eden ve belalardan
Ona sığınan bir insan ne kadar bahtiyardır.
Buna karşılık, her tarafı kuşatan rahmet tecellisinden
İstifade edemeyen bir insan ne kadar bedbahttır.
Peygamber Efendimiz bu gecede af dışı
Kalanları şu hadisleri ile bildirmektedir
Muhakkak ki, Allah Azze ve Celle Şaban’ın on beşinci gecesinde
Rahmetiyle yetişip her şeyi kuşatır. Bütün mahlûkatına mağfiret eder.
Yalnızca müşrikler ve kalpleri düşmanlık hissiyle dolu olup
İnsanlarla zıtlaşmaktan başka bir şey düşünmeyenler müstesna.6
Yüce Allah bu gece bütün Müslümanlara mağfiret buyurur,
Ancak kâhin, sihirbaz yahut müşahin (çok kin güden) veya içkiye
Düşkün olan veya ana babasını inciten
Yahut zinaya ısrarla devam eden müstesna.7
Allah Teâlâ Şaban’ın on beşinci gecesi tecelli
Eder ve ana-babasına asi olanlarla Allah’a ortak koşanlar dışında
Kalan bütün kullarını bağışlar.8
Muhakkak ki, Allah Teâlâ Şaban’ın on beşinci gecesinde
Dünya semasına rahmetiyle tecelli eder
Ve Beni Kelb Kabilesinin koyunlarının kılları
Sayısınca insanları mağfiret eder.9
İşlenen sevaplı amellerin değeri başka zamanlarda on ise,
Berat Kandilinde yirmi bindir.
Meselâ başka zamanlarda okuduğumuz bir tek
Kur’ân harfine on sevap veriliyorsa,
Bu gecede her bir harfine yirmi bin sevap verilmektedir.
Bu bakımdan tam bir ihlâsla çalışıp
İhyasına gayret gösterebildiğimiz
Takdirde Berat Kandili elli bin senelik bir
İbadet hayatının sevabını bir gece içinde bize kazandırabilir.
Onun için elden geldiği kadar Kur’ân ve istiğfar
Ve salâvatla meşgul olmak büyük bir kârdır.10
Tek kişinin çalışma ve kazanma gücü maddi hayatta
Olduğu gibi manevi hayatta da sınırlıdır diyorsak, bunun çaresi vardır.
Aynı gayeyi paylaşan ve dünyada aynı maksatla yaşayan mümin
Kardeşlerimizle birlikte teşkil ettiğimiz manevi şirket;
Bize hesabından aciz kalacağımız sonsuz bir manevi serveti kazandırabilir.
Üstelik maddi kazançlarda kâr, ortaklar arasında
Bölünerek küçüldüğü halde manevi kârda böyle bir şey kesinlikle
Söz konusu değildir. Çünkü manevi faaliyetler nurludur.
Nur ise maddi eşya gibi küçülmez ve bölünmez.
Gecenin manevi değeri dolayısıyla namaz,
Kur’ân tilaveti, zikir, tespih ve istiğfarla geçirilmesi,
Bu gece vesilesiyle muhtaçlara yardım ve benzeri hayırlı
Amellere özel bir önem verilmesi müstehaptır.
Rızıkla alakalı defterler Mikail Aleyhisselâma verilir.
Savaşlarla ilgili defterler Cebrail Aleyhisselâma verilir.
Ameller nüshası dünya semasında görevli melek olan
İsrafil’e verilir ki bu büyük bir melektir.
Ölüm ve musibetlerle ilgili defter de Azrail Aleyhisselâma teslim edilir.
Fahreddin er-Râzî”nin açıklamasına göre bu defterlerin düzenlenmesi
Berat Gecesinde başlar, Kadir Gecesinde tamamlanarak
her defter sahibine teslim edilir.
1
Berat Kandilinin “bütün senede bir Kutsi çekirdek hükmünde
Ve beşer mukadderatının programı nevi’nden olması cihetiyle
Leyle-i Kadrin kutsiyetinde” olması bu manalara dayanmaktadır.
2
Kur’ân’ın bu gecede indirilmesi meselesine ise şöyle bir açıklama getirilmektedir
Berat gecesi, Kuran-ı Kerimin Levh-i Mahfuzdan dünya semasına
Toptan indirildiği gecedir. Buna inzal denir.
Kadir gecesinde ise Peygamberimize ilk kez ve parça, parça
İndirilmeye başlanmıştır. Buna da tenzil denir.
II
Ömür yarın ne olur bellimidir
Yıllar geldi geçti bir ömürden bellimidir
iman hayatın çekirdeğidir
berat gecesi günahlardan arınmaya elverişlidir
berat temize çıkmak demektir
yüce Allah'a çok çok şükür etmelidir
Nurdan Resule salavat göndermektir
Kurtuluş belgesini almak
Ramazan ayına tertemiz varmaktır
az düşün zaman imansız neler aldı bizden
zaman bir şey almaz kul kayberder birden
imanla ol zaman almasın seni senden
el aç mevlaya yalvar
o her an seninle senin yanında var
de Rabbim sensiz yıkıldım
nefis şeytan karşısında cahilliğimle dikildim
şimdi yanlış yaptığımdan irkildim
günahlarımdan kurtulmak için kapına geldim
pişmanlığımla kapına geldim Rabbim seni bildim
berat gecende beratımı almaya geldim
yanlış çıkmışım yanlış yola
ulaştır beni sevdiğin razı olduğun dost kula
gönlüm imanınla dola
kabul etmezsen günahımı
düşerim yine yaban yola
III
Hakkın kapısında secdeye duralım
aciz bir kul olduğumuzu söyleyelim
bugün var isek yarın yokuz bilelim
iman edelim imanla her gün gülelim
iman dolsun bu gece kalbimize
iman gönlümüzde dursun önümüzde
ölüm var elimiz boş gitmeyelim gittiğimizde
iman edelim imanla her gün gülelim
sabır edelim kemale erişelim gülelim
hak yolda yüce Rahmana yürüyelim
berat gecesinin kıymetini bilelim
iman edelim imanla her gün gülelim
imanı alalım bu gece dirilelim
Rahmanı Rabbimiz bilelim
kendimizi görelim haddimizi bilelim
iman edelim imanla her gün gülelim
Rahmet yağar bu gece nur nur
sen gönlünü hakkın yoluna kur
nefes almak için iman deryasında biraz dur
iman edelim imanla her gün gülelim
Başımıza yağar bu gece Rahmet
az birazcık çekelim ne olur az zahmet
boşa değildir koşalım alalım biraz Rahmet
iman edelim imanla her gün gülelim
Mehmet Aluç-Kul Mehmet-
IIII
Peygamberimiz Hazreti Muhammed Berat Gecesinin fazilet ve önemini şöyle anlatmıştır;
-Bu yıl içinde doğacak her çocuk, bu gece deftere geçirilir.
-Bu yıl içinde öleceklerin isimleri, bu gece özel deftere yazılır.
-Bu gece herkesin rızkı tertip olunur.
-Bu gece herkesin amelleri Allahü teâlâya arz olunur.
BERAT GECESİ HADİSLERİ NELER?
Berat Gecesi ve Şaban ayının mucizelerine dair hadis-i şeriflerden bazıları şöyledir:
*Berat gecesigöklerin kapıları açılır,
melekler müminlere müjde verir ve ibadete teşvik ederler.[Nesai, Beyheki, A, Münziri]
Kaynaklar: http://www.nurnet.org/berat-kandili-ne-zaman-2013/
1 Hülâsâtü’l-Beyan. 13.5251.--2 Şualar, s,426.
3 TDİ.”Berat” maddesi.--4 Hak Dini Kur an Dili, 5:4295
5 İbni Mâce, İkame, 191.---7 et-Tergîb ve’t-Terhib, 2:118.
8 İbni Mâce, İkametü’s-Salât, 191; Tirmizî, Savm, 38.----9 Tirmizî, Savm:39.
10 Şualar, s.426.----11 et-Tergib ve’t-Terhîb, 2:119, 120.
12 Ra’d Suresi, 39; Mecmuatü’l-Ahzab, 1:597.
* Duhan Sûresi 2., 3. ve 4.
